SHIRIKISHO la Vyama vya Wafanyakazi Tanzania (TUCTA), limependekeza mshahara wa kima cha chini uwe sh 720,000.
TUCTA imekuja na pendekezo hilo huku kukiwa na taarifa kwamba
serikali imepandisha kiinua mgongo kwa wabunge kutoka sh milioni 43 za
awali hadi sh milioni 160, pamoja na nyongeza ya mishahara na posho zao.
Pendekezo hilo la TUCTA lilitangazwa jana na Katibu Mkuu wa
shirikisho hilo, Nicolas Mgaya, wakati wa mkutano wa viongozi wa matawi
wa shirikisho hilo jijini Dar es Salaam, uliofanyika katika ukumbi wa
Msimbazi Centre.
Mgaya ambaye alikiri kwamba pamoja na pendekezo lao la awali la
kutaka kima chini kiwe sh 315,000 kutotekelezwa na serikali, kiasi hicho
kwa sasa hakifai na kimepitwa na wakati kutokana na kupanda kwa gharama
za maisha.
“Ikumbukwe kwamba tumekuwa tukidai kima cha chini cha sh 315,000 kwa
mwezi tangu mwaka 2006, lakini hadi leo hakijaongezwa na tangu mwaka
2010 hadi 2012 hapakuwa na kima cha chini kinachotambulika rasmi
kutokana na serikali kufuta tangazo lake Na. 223 ambalo liliweka vizuri
mishahara na marupurupu ya wafanyakazi.
“Kutokana na shinikizo la TUCTA na vyama shiriki, bodi za mishahara
za kisekta zilifanya utafiti na kubaini kima cha chini ambacho kingeweza
kulipwa kwa sekta binafsi.
“Matokeo yake mwaka 2013, kima cha mshahara kwa sekta binafsi
kilifikia kati ya sh 100,000 hadi 350,000 wakati kwa utumishi wa umma
kilifikia sh 240,000,” alisema Mgaya.
Kutokana na maelezo hayo, katibu huyo aliweka wazi kwamba hata kama
kima cha chini mwaka huu kitafika kama walivyobainisha mwaka 2006, yaani
sh 350,000, kiwango hicho sasa hakitoshi kwani kimepitwa.
Kwa mujibu wa Mgaya, kima cha chini kinachoweza kwenda na wakati
kutokana na hali halisi ya kupanda kwa gharama za maisha ni sh 720,000
kwa mwezi.
Wakati kwa sekta binafsi alisema baada ya kufutwa kwa tangazo la
serikali, uchunguzi umebaini kuwa wafanyakazi wengi kati ya mwaka
2011/2012 wanalipwa kati ya sh 70,000 na 100,000 kwa mwezi huku hali
ikizidi kuwa mbaya katika sekta ya kilimo, mashambani, hotelini,
mgahawani, majumbani, ujenzi, usafirishaji na katika kampuni ndogondogo.
Punguzo la kiwango cha kodi
Mgaya alisema serikali kwa kutambua mahali pekee inapoweza kukusanya
kodi kubwa na kwa urais ni kupitia mishahara ya wafanyakazi na hadi leo
imezira kupunguza kiwango cha makato ya kodi hiyo kulingana na pendekezo
la TUCTA.
“Badala yake ilichofanya serikali ni kupunguza kima cha chini tu cha
tozo ya kodi hiyo mwaka 2011 kutoka asilimia 15 hadi 14 kwa mshahara wa
170,000/- yaani punguzo la asilimia moja wakati kwa mishahara ya kati na
juu ni kama hapakuwepo na punguzo.
“Aidha mwaka 2012 hapakuwepo na punguzo lolote mbali ya serikali
kutamka kuwa wafanyakazi wanaolipwa kima cha chini kisichozidi sh
170,000 hawatakatwa kodi ya malipo ya ajira na mwaka jana 2013 likawepo
punguzo la asilimia moja tena kufikia asilimia 13.
“Eneo hili bado lina matatizo makubwa kwani TUCTA tulitaka kiwango
cha makato kipungue kwenda asilimia tisa pale serikali itakapokuwa
imepanua wigo wa walipa kodi,” alisema.
Maboresho ya pensheni kwa wastaafu
Mgaya alisema katika malalamiko yao ya uundwaji wa Mamlaka ya
Udhibiti na Usimamizi wa Mifuko ya Hifadhi ya Jamii kwa kiasi fulani
yamefanyiwa kazi kwani pamoja na mabadiliko chanya yanayotokana na
marekebisho ya sheria za mifuko, tatizo linaonekana kwenye eneo hili kwa
sasa ni kasi ndogo ya utekelezaji wa maboresho hayo.
Madai ya Wafanyakazi
Kwa mujibu wa Mgaya, tangu mwaka 2010, Tucta na vyama shiriki
imekuwa ikifuatilia madai ya wafanyakazi kwa njia mbalimbali, huku
changamoto wanazokumbana nazo ikiwa ni pamoja na kauli ya serikali kuwa
haina uwezo wa kulipa kima halisi cha mshahara na kuona kuwa kupunguza
kiwango cha kodi ni pigo kwa mapato yake.
Pia alisema baadhi ya waajiri wenye uwezo wa kulipa mishahara mizuri
hawana msukumo wa kufanya hivyo kwani hulinganisha kile wanacholipa na
kinacholipwa na serikali kwa mfano sh 200,000 na 300,000 wanazolipa
wanadai wako juu ya kile kinacholipwa na serikali.
Tatizo la ajira
Mgaya alisema ukosefu wa ajira unachangia ongezeko la ajira za muda
na kibarua na kukubaliana na baadhi ya viongozi ambao waliwahi kusema
ukosefu wa ajira ni bomu linalosubiri kulipuka.
“Kauli hiyo ni kweli kabisa na hii ni kutokana na ongezeko la idadi
kubwa ya vijana wanaomaliza shule, vyuo na kuingia mitaani kusaka ajira
kuzidi kuongezeka kila mwaka.
“Miongoni mwa wanaotafuta ajira ni watoto wa wafanyakazi ambao kwa
namna moja au nyingine wanaendelea kuwa mizigo kwa mfanyakazi mwenye
kipato kidogo, hata baada ya kujitahidi kujibana kumsomesha mtoto huyo.
Masuala ya Kijamii na athari kwa wafanyakazi
Kupanda kwa bei ya nishati, umeme na mafuta ya petroli, mfumuko wa
bei na kushuka kwa thamani ya shilingi ya Kitanzania, Mgaya alisema ni
kati ya maeneo ambayo yanachangia sana katika kuyafanya maisha ya
wafanyakazi kuwa magumu.
Hata hivyo, wakati Mgaya akiwa anapigia debe kima hicho kipya, baadhi
ya wajumbe waliohudhuria mkutano huo wanaonekana kuwa na wasiwasi
kukubalika ukizingatia kuwa cha awali cha sh 315,000, hakijatekelezwa.
Mmoja wa wajumbe ambaye ni mwakilishi wa Chama cha Walimu, Joyce
Galikika, alisema kwa muda sasa viongozi wao wamekuwa kimya kudai haki
zao hali inayowapa hofu na kujiuliza maswali yasiyokuwa na majibu.
Galikika alisema alitegemea hatua ya serikali kutotekeleza pendekezo
la kuongeza kima cha chini kuwa sh 315,000 viongozi hao wangekuja na
msimamo, lakini alishangaa kuona wakipendekeza kima kingine cha chini
kuwa sh 720,000
Kiinua mgongo cha wabunge
Wakati kukiwa na habari za kuongezwa kwa kiinua mgongo cha wabunge
kutoka sh milioni 43 za awali hadi sh milioni 160, Mgaya alisema kama
habari hizo ni za kweli, ni dhuluma iliyopitiliza.
Alisema inasikitisha kuona watu waliopewa dhamana kuwatetea wanyonge, ndio wanakuwa wa kwanza kujipendelea.
Kiinua mgongo cha wabunge
Wakati kukiwa na habari za kuongezwa kwa kiinua mgongo cha wabunge
kutoka sh milioni 43 za awali hadi sh milioni 160, Mgaya alisema kama
habari hizo ni za kweli, ni dhuluma iliyopitiliza.
Alisema inasikitisha kuona watu waliopewa dhamana kuwatetea wanyonge, ndio wanakuwa wa kwanza kujipendelea.
0 comments:
Post a Comment